Cách chữa trẻ chậm nói
Chậm nói là vấn đề đáng
quan tâm ở trẻ em. Nó không chỉ gây ra sự sốt ruột cho các gia đình mà còn cản
trở quá trình giao tiếp và hòa nhập cộng đồng của các cháu. Làm thế nào đây?
Để hiểu rõ hơn vấn đề này và có cách giải quyết tốt nhất dạy con kiểu Nhật xin chia sẻ đến bạn đọc một vài thông tin hữu ích sau:
Chịu khó ngồi chơi với
con. Chơi bất cứ trò gì cháu thích. Vừa chơi, vừa trò chuyện.
Bắt đi cướp xôi
Bế trên tay cháu nhỏ 2
tuổi không phản ứng gì, không trả lời, gọi hỏi không đáp ứng, chính xác là đáp
ứng rất hạn chế, chị Nguyễn Thanh T. 30 tuổi khá mệt mỏi. Bên cạnh chị là bà
ngoại cháu đi cùng. Bà thở ngắn than dài về tình trạng cháu nhỏ và luôn miệng
con gái là kêu trứng đòi khôn hơn vịt.
Chả là cháu Đỗ Tùng
Luyến, 2 tuổi, con trai chị bị rơi vào tình trạng chậm nói. So với bạn cùng
trang lứa đã bi bô trò chuyện rôm rả thì cháu cứ im ỉm. Cháu không hé răng lấy
nửa lời, nếu có chăng chỉ là phản ứng nhất định theo cảm xúc. Cháu cũng không
có phản xạ bắt chước ngôn ngữ của người lớn. Nhiều lúc chị muốn cháu gọi mẹ ơi
nhưng cháu cũng không làm theo. Tệ hơn, lúc chị hướng dẫn cháu nói, cháu còn
tát vào mặt chị tỏ vẻ không thích.
Bà ngoại xót cháu, suốt
ngày bắt chị phải thực hiện theo mẹo cổ xưa, chỉ cần ra chợ, cướp lấy xôi, bỏ
vào miệng là nói được. Bà quả quyết cho rằng đó là mẹo cướp lời, cứ làm là có
hiệu nghiệm, các cụ đã dạy rồi, không sai đâu.
Chị Thanh T. thì bức
xúc vì cách làm thiếu tin cậy ấy. Phần vì không tin, phần vì xấu hổ, chị không
dám làm. Chị thật không thể tưởng tượng được ra cảnh chị sẽ ra ngoài chợ, ngồi
rình mò người ta ăn, thật mất mặt. Đã thế, lại còn chạy ra cướp miếng xôi của
người ta đang bỏ vào miệng. Thấy nó thật kinh khủng. Sự mâu thuẫn này lên tới
đỉnh điểm khi đến 2 tuổi, bé Luyến vẫn không nói được lời nào ra hồn. Ba bà
cháu đành thỏa thuận đưa nhau đến bệnh viện và bác sỹ bảo làm sao thì làm vậy.
Liệu pháp tại gia đơn
giản
Trên thực tế, vấn đề
giao tiếp, nói, là những vấn đề của sự trưởng thành về mặt tâm lý. Nó liên quan
tới các cấu trúc chức năng cao cấp của não bộ hơn là liên quan tới vấn đề ăn
xôi, cướp xôi hay chữa mẹo. Đa phần các em bé sẽ lớn dần các trung khu thần
kinh chức năng cao cấp. Nhưng một số đứa trẻ không may mắn có sự phát triển
chậm hơn các trung tâm này. Vì thế chúng trở lên kém phát triển tâm lý hơn và
đồng nghĩa đó là kém phát triển kỹ năng giao tiếp, trong đó có ngôn ngữ.
Vậy nên thủ thuật chữa
mẹo cướp xôi của người khác đang ăn rồi bỏ vào miệng cháu trở nên vô nghĩa và
là một thủ thuật không có giá trị gì trong điều trị chứng chậm nói ở trẻ em.
Cách điều trị cần phải tác động vào thần kinh làm lớn nhanh hơn các trung tâm ngôn
ngữ 2 bán cầu và sự kết nối 2 bán cầu. Nhưng trước khi áp dụng một số cách điều
trị, chúng ta cần hiểu khi nào được coi là chậm nói.
Có phải không nói được
là chậm nói? Không phải. Bởi không đứa trẻ nào sinh ra là đã nói được ngay. Nó
là một kỹ năng thứ 2 của hệ thần kinh được hình thành qua học tập.
Chậm nói được xác nhận
khi một đứa trẻ đến hết 18 tháng tuổi mà không bập bẹ một tiếng nào như bà,
cha, ca, ma ma...Đây là những từ đơn rất đơn giản và dễ dàng thực hiện. Không
cần phải đợi đến 3 tuổi, 4 tuổi hay 5 tuổi có vấn đề này vấn đề khác xuất hiện
thì mới gọi là chậm nói. Còn mọi đứa trẻ đã phát âm được trước thời gian này
đều không được gọi là chậm nói và bố mẹ không cần thiết phải lo lắng. Đó chỉ là
sự trì hoãn thời điểm khởi phát ngôn ngữ mà thôi. Tuy nhiên, nếu chậm được chẩn
đoán và phát hiện, bé sẽ kém hòa nhập, kém học tập và bị tụt hậu so với bạn
cùng trang lứa.
Một số dấu hiệu sớm
nhận ra tình trạng chậm nói: bé không chịu bắt chước ngôn ngữ, bé không có xu
hướng thích lặp lại từ cuối cùng trong câu nói của bà hoặc mẹ, bé không thích
định hướng, bé không thích chỉ trỏ, bé không quay đầu khi bạn gọi yêu.
Đã xác định được rồi
phải làm thế nào đây? Can thiệp điều trị chậm nói không có thuốc điều trị.
Chúng ta chỉ áp dụng các biện pháp tâm lý thần kinh mà thôi. Có 4 cấp độ điều
trị, tùy thuộc vào sự cần thiết có mặt của bác sỹ hay không, nhập viện hay
không? Tuy nhiên, bạn là mẹ, bạn có thể áp dụng khẩn trương những cách hiệu quả
sau:
- Quan sát bé xem màu
nào bé thích. Ví dụ màu đỏ. Bạn hãy mua 1 cái ca màu đỏ, 1 quả cà chua màu đỏ,
1 cái ô tô màu đỏ...rồi dạy bé các từ đơn. Ví dụ ca, nhà, chua, tô...Những từ
không có dấu với chữ a rất dễ phát âm. Phát âm theo sở thích sẽ kích thích
trung tâm ngôn ngữ chịu làm việc.
- Chịu khó ngồi chơi với con. Chơi bất cứ trò gì cháu thích. Vừa chơi, vừa trò chuyện. Bạn không
được độc thoại mà hãy tích cực giao tiếp với cháu. Ví dụ: con lấy cái nào, mẹ
lấy cái kia cho con nhé, đến khi nào bé nói được chữ "nhé" theo là
thành công.
- Tích cực rủ các bạn
cùng tuổi nhưng đã nói sõi vào nhà chơi hoặc các bạn lớn chừng 1-2 tuổi. Nếu rủ
các cháu lớn hơn, các từ cháu nói sẽ quá dài và quá phức tạp, cháu không chịu
bắt chước theo, và cũng không có khả năng bắt chước. Nếu rủ các cháu chậm nói
như cháu, thì chúng cùng rủ nhau chậm nói theo. Sau khi rủ được đúng đối tượng
bạn cần, bạn chỉ việc để chúng chơi với nhau, thi thoảng hỗ trợ, cháu sẽ tập
nói theo bạn và tình hình sẽ được cải thiện.
- Đừng khép kín cháu
trong 4 bức tường và chỉ vòng tay mẹ. Hãy cho cháu ra ngoài sân chơi rộng, ở đó
có nhiểu bạn, nhiều người, nhiều đồ vật. Bé sẽ khám phá thêm và cảm thấy sinh
động, có nhu cầu muốn giao tiếp.
- Không giữ khư khư
trong nhà. Hãy cho trẻ đi lớp, nhà trẻ, mẫu giáo, mặc dù bạn có thừa điều kiện
để thuê người giúp việc hoặc giáo viên đến nhà trông. Đi lớp là môi trường cực
kỳ sôi động. Cháu sẽ phải tự lực nhiều thứ như tự ăn, tự uống, tự đòi đi vệ
sinh và ngôn ngữ cháu buộc phải biết để hòa nhập. Chứng chậm nói sẽ tự khắc
phục được. Tất nhiên, bạn nhớ dặn cô giáo cần để mắt tới cháu, nhớ đừng tự đưa
cho cháu mà hãy hỏi cháu để cháu bật ra lời. Thời gian ở lớp phải nhiều hơn
thời gian chơi ở nhà. Bạn đừng xót con nhé.
Không giữ khư khư trẻ
trong nhà. Hãy cho trẻ đi lớp, nhà trẻ, mẫu giáo, mặc dù bạn có thừa điều kiện
để thuê người giúp việc.
Sau khi các biện pháp
cải thiện trên không đạt, việc mời bác sỹ điều trị và nhập viện là khả năng cần
tính đến. Lúc đó, hãy để nhân viên y tế lo cho bạn.
Có 2 điểm chúng tôi
muốn lưu ý: trong quá trình điều trị bằng biện pháp tâm lý trước khi nhập viện,
phụ thuộc vào mức đầu tư của bạn với con, kết quả sẽ đạt được khả quan sau từ
3-6 tháng. Bạn không được nóng vội sau 1 tuần đã bỏ.
Chậm nói chỉ đơn thuần là
sự chậm lại của vấn đề tâm sinh lý, ít khi hoặc hầu như không liên quan tới sự
phát triển trí tuệ. Do đó, bạn không cần phải lo lắng là mai sau cháu sẽ học
dốt hơn bạn cháu, đó là điều không có cơ sở. Nhiều nhà khoa học lỗi lạc đã bị
chậm nói và bạn chỉ cần đầu tư đúng mức. Ngôn ngữ và quá trình tâm sinh lý có
đặc điểm tốc độ phát triển có khác nhau ở các cháu khác nhau, nhưng những cháu
chậm, sau khi được khởi phát, sẽ bằng hoặc vượt xa các bạn cùng tuổi. Vì thế,
bạn là mẹ, xin đừng nản lòng và mất kiên nhẫn.
BS. Yên Lâm Phúc
(Nguồn: webtretho.com)
0 nhận xét:
Đăng nhận xét
Bạn đã nhận được nhận xét của ..........